Lighting in churches 1 (thesis) Δημοσιέυτηκε στο περιοδικό ΚΤΙΡΙΟ

Το φως και η σκιά είναι τα μεγάφωνα της αρχιτεκτονικής, της αλήθεια της γαλήνης της δύναμης. Τίποτε περισσότερο δεν θα μπορούσε να προστεθεί σ αυτό. Le Corbusier
Η εκπομπή, η ανάκλαση και η διάθλαση του φωτός μελετάται από την φυσική. Η λειτουργία του ματιού είναι αντικείμενο της φυσιολογίας ενώ η αντίδραση του εγκεφάλου στο φως έχει να κάνει με την ψυχολογία.
Πρόσφατες έρευνες σχετικά με το φως και τις ανθρώπινες αντιδράσεις σ αυτό, αρχίζουν να εξηγούν ζητήματα που προηγουμένως ήταν κατανοητά μόνο ενστικτωδώς από έμπειρους μελετητές.
Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ, Η ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ, Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ Της ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ τους ΣΗΜΕΡΙΝΟΥΣ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΩΝ ΝΑΩΝ.

Lighting in churches 2 Θεολογική προσέγγιση

Υπάρχει μια πολύ δυνατή σχέση που συνδέει την Θεολογική φιλοσοφία και τον φωτισμό των ναών. Πρώτη ανάγκη στο σχεδιασμό του φωτισμού είναι η κατανόηση του σκοπού που εξυπηρετεί ο χώρος του εσωτερικού ενός ναού έτσι ώστε να μας επιτραπεί να επέμβουμε ουσιαστικά με σύνεση και σεβασμό. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η εσωτερική αρχιτεκτονική αποτελεί τον φόντο τον σκελετό στη θεία λειτουργία και δεν είναι ένα κομμάτι αφηρημένου γλυπτού για τον θαυμασμό των τουριστών, κάτι που θα μπορούσε να αποτελεί μια δευτερεύουσα μελέτη. Ο κυρίαρχος στόχος της εκκλησίας κτίριο είναι να προβάλλει ένα χώρο όπου συγκεντρώνονται οι πιστοί για την εκτέλεση μυστηρίων. Το κτίριο ως υλικό και τα στοιχεία που το αποτελούν είναι μια έκφραση ελπίδας , πίστης και αγάπης του Θεού και των ανθρώπων που το θεμελίωσαν (αποκάλυψη του Ιωάννη 21,3).

Lighting in churches 3 Γενική εμφάνιση -Ατμόσφαιρα

H Eκκλησία στο εσωτερικό της δεν πρέπει να πλημμυρίζεται από φως. Ειδικά φωτιστικά πρέπει να δίνουν απαλές δέσμες από τις πλευρές του κτιρίου . Η θερμή χρωματική απόδοση των πηγών είναι η ιδανικότερη επιλογή.
«Αν πρόκειται να σχεδιάσεις φωτισμό για το εσωτερικό μιας εκκλησίας θα πρέπει πρώτα απ όλα να την επισκεφτείς. Ο ειδικός πρέπει να έχει βαθιά επίγνωση για του τi συμβαίνει εκεί. Πρέπει να έχει τη γνώση να κατανοήσει την αρχιτεκτονική του κτιρίου. Συνειδητά με σοβαρότητα και ικανότητα καλλιτέχνη, να δημιουργήσει ένα εσωτερικό άρτιο, με την ανάλογη ατμόσφαιρα δουλεύοντας όπως ο ζωγράφος , αλλά χρησιμοποιώντας το φως αντί για χρώμα»» J. M. Wartham lighting designer.
Βέβαια θα πρέπει να διαχωρίσουμε τα φωτιστικά που είναι μέρος της διακόσμησης του ναού όπως πολυέλαιοι απλίκες καντήλια γιατι ο εσωτερικός φωτισμός είναι κάτι περισσότερο από μια απλή επιλογή εκκλησιαστικών ειδών..

Lighting in churches 4 χρωματική απόδοση και ένταση

Είναι γνωστό το πόσο ο φωτισμό όσο και η μουσική επηρεάζουν την διάθεσή μας. Λάμπες που εκπέμπουν θερμά χρώματα σε χαμηλή ένταση συνδυάζονται με την χαλάρωση και την ηρεμία, ενώ αντίθετα αυτές που εκπέμπουν ψυχρά χρώματα και υψηλή ένταση διεγείρουν. Η φωτεινή πηγη θερμής απόδοσης συμβάλλει στην γενικότερη γαλήνια απόδοση όπως ακριβώς η βυζαντινή αγιογραφία εμπνέει τον προσκυνητή τη θρησκευτικότητα και την γλυκύτητα, μέσα από την κιτρινοκόκκινη απόχρωση. Η ανάδειξη των αρχιτεκτονικών λεπτομερειών και η έμφαση στα σημεία με συμβολικό χαρακτήρα ( το Ιερό το Δεσποτικό ο παντοκράτορας κλπ) δεν μπορούν να επιτευχθούν όταν υπάρχει υψηλή διάχυτη ένταση φωτός.

Lighting in churches 5 η θέση των φωτιστικών και η διεύθυνση δέσμης

Ανέκαθεν στα κτίρια των ναών υπήρχαν ανοίγματα στις πλευρές. Οι κολώνες, οι καμάρες, τα στολίδια, οι κορνίζες, τα γείσα αναπτύχθηκαν σε συνάρτηση με το φυσικό φως το οποίο εισχωρεί από τα πλάγια στο εσωτερικό, ακολουθώντας κάποια συγκεκριμένη πορεία. Έτσι σαν λογική συνέπεια για να αναδειχθούν ορισμένα μέρη του εσωτερικού το τεχνικό φως πρέπει να ακολουθεί την ίδια πορεία.
Η διάταξη των φωτιστικών των φωτιστικών κατά μήκος του άξονα ανατολής δύσης θα δύσης από πολύ υψηλές θέσεις και με διεύθυνση προς τα κάτω, θα δώσει φυσικότητα , όπως δίνει το φυσικό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η διεύθυνση της δέσμης μπορεί να έχει τέτοια πορεία ώστε να καλύπτεί και την συνάθροιση χωρίς να δημιουργεί υπερβολικές σκιάσεις στα πρόσωπα.
Η επιπλέον φωτεινότητα στις πτέρυγες, συγκριτικά με το κλίτος κάνει το εσωτερικό να φαίνεται πλατύτερο και εξαιρετικά «ζυγισμένο».
Ο φωτισμόs προς τα πάνω αναδεικνύει το θόλο και τον τρούλο δίνοντας παράλληλα το συναίσθημα της ψυχικής ανάτασης, αλλά συνίσταται να είναι χαμηλής έντασης, τόσης, όσο να προβάλλονται οι λεπτομέρειες ή οι τοιχογραφίες χωρίς να αποσπάται η προσοχή.
Παράθυρα, εικόνες αγίων και γυαλιστερές επιφάνειες δημιουργούν πολλές φορές δυσάρεστες ανακλάσεις.
Χρειάζεται προσεκτική μελέτη όσον αφορά τη θέση της φωτεινής πηγής, την διεύθυνση της δέσμης και την πιθανή θέση του παρατηρητή για να αποφευχθούν λάθη στην τελική λύση

Lighting in churches 6 Modeling

Το Modeling είναι η τεχνική με την οποία τα φωτιστικά τοποθετούνται σε ανάλογες θέσεις ώστε να επιτρέπεται η δημιουργία φωτοσκιάσεων με σκοπό την ανάδειξη των λεπτομερειών του αντικειμένου η της ανάγλυφης επιφάνειας που μας ενδιαφέρει. Η φωτοσκίαση με κατακόρυφη δέσμη και διεύθυνση από πάνω προς τα κάτω σπάνια είναι επιθυμητή, ενώ από κάτω προς τα πάνω δημιουργεί αταίριαστα και αλλόκοτα εφφέ. Αν το φως πέφτει για παράδειγμα στο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ιερού από δύο ταυτόχρονα θέσεις με την ίδια ένταση τότε το Modeling καταστρέφεται. Το φως που είναι πολύ δυνατότερο από την μία πλευρά συγκριτικά με την άλλη, είναι συνήθως το ιδανικότερο για την ανάδειξη της επιφάνειας. Οι ψηλές επιβλητικές κολώνες ίσως να μην χρειάζεται δυνατές φωτοσκιάσεις.
Ο ιερέας και οι ψάλτες απαιτούν φωτισμό από το πίσω μέρος για το διάβασμα των βιβλίων και φωτισμό από εμπρός για αμυδρό Modeling στο πρόσωπο.

Lighting in churches 7 Έμφαση

Το ιερό η Αγία Τράπεζα ο άμβωνας τα ιερά σκεύη τα λείψανα των αγίων οι πολύτιμες εικόνες κι ο ιερέας ακόμη είναι σημεία που έχουν την ανάγκη συγκέντρωσης προσοχής. Η έμφαση, χρησιμοποιώντας σαν εργαλείο το φως , έρχεται να δώσει τη σημασία που αντιστοιχεί στα επίμαχα σημεία. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να αυξηθεί η λαμπρότητα στο σημείο που μας ενδιαφέρει έτσι που η διαφορά του από το υπόλοιπο να είναι αρκετά αισθητή, όχι όμως δυσάρεστη. Ένας άλλος τρόπος είναι η χρήση φωτεινής πηγής , διαφορετικής χρωματικής απόδοσης από την απόδοση των υπόλοιπων φωτιστικών.

Το Αίτημα

Θέμα: Διεξαγωγή ημερίδων με θέμα 1, Σεισμική δραστηριότητα – κίνδυνοι προστασία και 2. Αρχιτεκτονική κληρονομιά κι η ανάγκη διατήρησής της.

Κύριε Πρόεδρε ,

1. Μετά τον τελευταίο αισθητό στο Δήμο μας σεισμό της 8ης Ιουνίου του 2008, με αρκετά κρούσματα σεισμόπληκτων κτιρίων και μετά την προτροπή του πολιτιστικού συλλόγου Αιτωλικού και πολλών άλλων συνδημοτών και μηχανικών της πόλης, ήθελα να εκφράσω την επιθυμία διεξαγωγής ημερίδας με θέμα σχετικό με τη Σεισμική δραστηριότητα της περιοχής μας, την πιθανολογία πρόβλεψης, την προστασία, το προσεισμικό έλεγχο, την ενίσχυση των ευπαθών κτιρίων κι όποιων άλλων σχετικών θεμάτων, με σκοπό την υπεύθυνη επιστημονική ενημέρωση των κατοίκων της περιοχής.
2. Η συχνή καταστροφή και η εγκατάλειψη αξιόλογων κτισμάτων που πολλές φορές είναι μνημεία με ιστορική και κατασκευαστική αξία από ανθρώπινες επεμβάσεις, κάνουν επίσης επιτακτική την ανάγκη να τεθούν σε μια δεύτερη ημερίδα τα προβλήματα προστασίας, διάσωσης και ανάδειξής αξιολογων κατασκευών στα πλαίσια της αναβίωσης του παρελθόντος, ώστε να ζωντανέψει η αρχιτεκτονική - εθνική κληρονομιά και να προβληθεί η τοπική μας παράδοση. Να αναλυθεί και η προοπτική κίνητρο των κρατικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Θεωρούμε πολύ σημαντική τη διοργάνωση των δύο παραπάνω ημερίδων που η απήχηση είναι σίγουρη εφόσον γίνουν υπό την ευθύνη του Τ.Ε.Ε. ώστε να ενημερωθούμε υπεύθυνα και να σχηματίσουμε ολοκληρωμένη άποψη επί των θεμάτων λαμβάνοντας υπόψη τις επιστημονικές υποδείξεις και τη διεθνή εμπειρία. Με τη βεβαιότητα για την θετική εκτίμηση των αιτημάτων.
Οι Φώτο του Αι Γιώργη της παλιάς αγοράς και της παραλίας είναι δανεισμένες από το blog του Μ.Κότσαρη.

Τα παιδιά κι ο Μπάμπης

Κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Έχουν σχολικές υποχρεώσεις. ‘Εχουν φίλους. Μιλάνε με μηνύματα, πιθανό γιατί δεν θέλουν παρεμβάσεις στις σχέσεις. Είναι τα παιδιά , το μέλλον. Γεννιούνται φέρνοντας ευτυχία και μεγαλώνουν.. μετασχηματίζονται .

Ζητούν αγάπη. Δεν χρειάζεται να γνωρίζεις ψυχολογία για να συμπεριφερθείς σωστά στα παιδιά.. Σημαντικό γι αυτά είναι να μην παραμελούνται.. Η αμέλεια απομονώνει μπλοκάρει αναστατώνει. Πολλές είναι οι φορές που περιφρονούνται θεωρώντας τα υποδιαίστερα. Κι όμως εκείνα προσφέρουν όπου διαβούν ζωή, ρυθμό, κίνηση, . Φέρνουν φρεσκάδα, χαμόγελο, πρόοδο, καινούργιες ιδέες ..τεχνολογία. Μπορούν πολλά τα παιδιά. Το χειροκρότημα τους λείπει.

.

Οι εκδηλώσεις θα είναι πολλές αυτή την περίοδο στον μικρό μας τόπο. Ο Πολιτιστικός, οι Υπάλληλοι του δήμου, ο Σύλλογος Λαογραφικού, οι εν Αθήναις, ο Αρης, η Δόξα.. ετοιμάζονται να κάνουν τις καθιερωμένες γιορτές (χορούς) για το κόψιμο της πίττας η για ότι άλλο. Η νεολαία όμως θα συμμετέχει σ΄ αυτές; Σκέφτηκε κανείς πώς βλέπουν τα παιδιά αυτές τις δραστηριότητες; Που θα βρίσκονται οι νέοι των εν Αθήναις Αιτωλικιωτών για παράδειγμα την ώρα που η κομπανία θα πα'ιζει τα ρεμπέτικα; Αντέχουν τον Καζαντίδη και τον Τσιτσάνη; Τα σχολεία προσπαθούν αλλά είναι αρκετό να εμφυσήσουν την αγάπη για τον τόπο την οικογένεια τους φίλους; Αναρωτήθηκε κανείς γιατί τα παιδιά απομακρύνονται; Τα στατιστικά δείχνουν ότι μειώνεται ακόμη περισσότερο ο πληθυσμος μας, και σιγά σιγά μετασχηματιζόμαστε σε μια όμορφη μεν, αλλά έρημη πολιτεία. Μήπως είμαστε κάπως εγωιστές με κάποια δόση πλεονεξίας μέσα μας;
Δεν θα 'πρεπε να έχουν και τα παιδιά - οι νέοι δικαίωμα στα παραπάνω; Θα μπορούσαν να παίζουν το ρόλο του ενδιάμεσου κρίκου στις σχέσεις μεταξύ των μελλών των συλλόγων και το Αιτωλικό. Που είναι τα αφιερώματα στο παιδί, τα βραβεία τα αριστεία το χειροκρότημα που λέγαμε πιο πάνω και τόσα άλλα... Χρειάζεται φρεσκάδα στην επιλογές μας έτσι ώστε να μένουν κι εκείνα ικανοποιημένα.

.

Η αφορμή για το άρθρο ήταν το Δημοσίευμα στα "γεφύρια" με τίτλο: Οι δραστηριότητες του Φετινού Χειμώνα του συνδέσμου Αιτωλικιωτών Αττικής που σημειώνεται ότι « Φέτος θα πρωτοτυπήσουμε. Ο Χορός θα γίνει Κυριακή μεσημέρι στην ταβέρνα Μπάμπης»!!!

Φωτο Σπύρος Κέκελος Canon EOS 400

Παιχνίδια στον αέρα.

Ενα φοβερό φαινόμενο. Δημιουργεί δέος. Η εικόνα μοναδική. Ο ήχος θυμίζει παρατεταμένο χειροκρότημα σε αίθουσα συναυλιών. Είναι παράξενο το πως αλλάζουν κατευθείαν πορεία στο δευτερόλεπτο, σαν να υπάρχει ένα κοινόs εγκέφαλος που τα κατευθύνει. Να γίνεται άραγε για λόγους ασφάλειας όπως πολλοί ισχυρίζονται; Πετούν πάντως πολύ κοντά το ένα με το άλλο έτσι ώστε να μην αφήνουν περιθώρια σε κάποιο αρπακτικό πουλί να επιτεθεί. Άλλοι μιλάνε για ένα είδος συλλογικού νου που απλώνεται σε όλο το σμήνος σαν σύννεφο, κάτι σαν στιγμιαία μεταβίβαση σκέψης. Δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να είναι κάτι τέτοιο...πάντως η ιδέα να αλλάζουν ταχύτατα πορεία έτσι συντονισμένα απλά και μόνο βλέποντας τους διπλανούς τους φαίνεται απίστευτο. Βασικός παράγοντας είναι πάντως η ταχύτατη αντίληψη της αλλαγής κίνησης των διπλανών, αλλά όπως εξηγείται σε μια σχετική έρευνα υπάρχουν και άλλοι παράγοντες. Κι όλα αυτά μόλις δυο βήματα πιο πέρα απ τη πόλη που ζούμε. Μαγεία!
Ένα αντίστοιχο φαινόμενο είναι εδώ.