Στις
δεκαετίες του ΄20 και του ΄30 παρατηρείται
μια έξαρση στη ζωγραφική ταβανιών που
όμως έσβησε γρήγορα στη περίοδο της
κατοχής και έκτοτε δεν ανέκαμψε.
Ζωγραφιές, πότε απλές και πότε πλούσιες
σε σχήματα και χρώματα στόλιζαν του
χώρους των σπιτιών και τους έδιναν μια
ιδιόμορφη γοητεία.
Δύο
είναι τα αξιολογότερα σπίτια του
Αιτωλικού που σώζονται ακόμη, αυτό του
Βάλβη (σήμερα ιδιοκτησία Α.Κακαγιώτη)
και του Ροδόπουλου. Το πρώτο κτίστηκε
στα μέσα του 18ου αι. και το δεύτερο του
1935. Υπάρχουν κάποια ακόμη με απλές
ζωγραφιές εποχής αλλά και κάποια που
δεν άντεξαν στο χρόνο, όπως αυτό του
Μπούρου (Μπουρέικα) στην Εθνάρχου
Μακαρίου, που όπως λέγεται ότι περιείχε
περίφημες παραστάσεις.
Οι
τεχνίτες δεν ήταν ντόπιοι. Στου Ροδόπουλου
για παράδειγμα, οι παλιοί θυμούνται τον
μαστροσπύρο τον Ιταλό (μαρτυρία του
Κώστα Παρασκευά). Τους έφερναν συνήθως
οι έμποροι που είχαν συναλλαγες με την
Πάτρα τα νησιά του Ιονίου και την Ιταλία.
Το
επάγγελμά τους ήταν δύσκολο και απαιτούσε
τεχνικές γνώσεις φαντασία και εμπειρία.
Περνούσε από γεννιά σε γεννιά με απόλυτη
μυστικότητα. Δούλευαν αρχικά στο δάπεδο
τα σχήματα πάνω σε χαρτιά κι έπειτα σε
χαρτόνι. Φτιάχναν σχέδια και τα δίπλωναν
για να δημιουργήσουν συμμετρίες. Στο
ταβάνι το σχέδιο μεταφερόταν σαν στάμπα
(στενσιλ) που την ορθογωνίωναν με νήματα.
Έπειτα ακολουθούσε η επεξεργασία.
Τα
ζωγραφιστά ταβάνια δεν ήταν χαρακτηριστικό
μόνο των αρχοντόσπιτων αλλά τα συναντάμε
και σε λαϊκά σπίτια. Μπορεί κανείς όμως
να διακρίνει στα μεν πρώτα περίτεχνα
ταβάνια με επιμονή στις λεπτομέρειες
και τα χρώματα σε όλη την επιφάνεια του
ταβανιού, ενώ στα δεύτερα , διακοσμούσαν
την περίμετρο και την ροζέτα στο κέντρο.
Σημαντικό
στην τέχνη αυτή είναι συντήρηση. Οι
Σεισμοί και οι ρωγμές η βρωμιά και η
υγρασία έκαναν απαραίτητη την συχνή
παρουσία του τεχνίτη για την επισκευή.
Η παρακμή ήταν αναπόφευκτη. Με τον καιρό
και τις απαιτήσεις έγινε οικονομικά
ασύμφορη. Επιπλέον οι τάσεις τις
αρχιτεκτονικής με το κίνημα του μοντέρνου
συρρίκνωσε πολλά επαγγέλματα μαζί κι
αυτό. Οι μορφές μέσα κι έξω απ το κτίριο
απλουστεύτηκαν. Τα ψηλά ταβάνια έγιναν
χαμηλά και αναπόφευκτα δε υπήρχε
δυνατότητα να “απολαύσεις” τα έργα.
Οι φώτο είναι τραβηγμένες στο σπίτι του Βάλβη που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της νησίδας του Αιτωλικού (περιμετρική). Εδώ οι σημερινοί ιδιοκτήτες με δική τους πρωτοβουλία αλλά και σεβασμό στη τέχνη και τους μαστόρους που την έκαναν, συντήρησαν και ανέδειξαν τις ζωγραφιές που αντιστάθηκαν στο χρόνο.
